Chất béo bao gồm nhiều loại và không phải tất cả chất béo đều có chức năng giống nhau. Một số đơn giản chỉ dùng để tạo ra năng lượng trong khi một số khác lại cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe. Axit linoleic liên hợp (CLA) là một axit béo có trong thịt và sữa không chỉ có lợi cho sức khỏe mà còn giúp giảm cân.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
1. Axit linoleic liên hợp – CLA là gì?
Linoleic acid là axit béo omega-6 phổ biến nhất, được tìm thấy với hàm lượng lớn trong dầu thực vật và hàm lượng thấp hơn trong một số các thực phẩm khác. CLA thực chất là một loại axit béo không bão hòa đa, omega-6. Nói cách khác, nó chính là chất béo chuyển hóa – nhưng là một loại chất béo chuyển hóa tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm lành mạnh. Có 28 dạng CLA khác nhau được quy định bởi vị trí của liên kết đôi trong cấu trúc phân tử.
Chất béo trans công nghiệp được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp thực phẩm hoàn toàn khác với chất béo trans tự nhiên như CLA. Nếu bạn nạp vào cơ thể nhiều chất béo trans công nghiệp sẽ dẫn đến rất nhiều nguy cơ về sức khỏe.
2. Axit linoleic liên hợp được tìm thấy trong thịt bò,sữa và động vật ăn cỏ
Nguồn cung cấp nhiều CLA là thịt và sữa của động vật nhai lại, chẳng hạn như bò, dê và cừu. Hàm lượng CLA trong các loại thực phẩm này rất khác nhau tùy thuộc vào những gì động vật ăn. Ví dụ: hàm lượng axit Linoleic liên hợp ở thịt bò ăn cỏ cao hơn từ 300%-500% so với bò ăn ngũ cốc.
Hầu hết mọi người đều nạp vào một lượng CLA từ chế độ ăn uống bình thường. Theo ước tính, phụ nữ Mỹ tiêu thụ khoảng 151 mg CLA mỗi ngày và con số này ở nam giới là 212 mg.
Hãy nhớ rằng CLA mà bạn tìm thấy trong thực phẩm chức năng không có nguồn gốc tự nhiên mà được tạo ra bằng cách thay đổi cấu trúc hóa học axit linoleic liên hợp có trong dầu thực vật. Trong các viên thực phẩm chức năng, tỷ lệ của các loại CLA khác nhau và đã được biến đổi rất nhiều một cách có chủ ý. Các viên thực phẩm bổ sung này chứa những loại CLA mà có thể ta không thể nào tìm thấy một hàm lượng lớn tương tự trong các thực phẩm tự nhiên.
Vì lý do này, các viên uống CLA không cung cấp các lợi ích sức khỏe tương tự như CLA từ thực phẩm.
3. CLA có giúp giảm cân hay không?
Đầu tiên các nhà khoa học tìm ra rằng CLA giúp chống lại ung thư ở chuột. Sau đó CLA lại được chứng minh thêm rằng nó còn có thể làm giảm mỡ trong cơ thể. Cùng với tỷ lệ béo phì tăng cao trên thế giới, CLA được các nhà khoa học quan tâm và nghiên cứu nhiều hơn với vai trò như một phương pháp điều trị giảm cân tiềm năng.
Có thể nói rằng, CLA là một trong những chất bổ sung với mục đích giảm cân được nghiên cứu toàn diện nhất trên thế giới. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy CLA có thể giảm mỡ cơ thể theo nhiều cách. Trong các nghiên cứu trên chuột, người ta đã tìm thấy CLA giúp giảm nhu cầu thức ăn của cơ thể, tăng đốt cháy chất béo, kích thích phân hủy chất béo và ức chế sản xuất chất béo
CLA cũng đã được nghiên cứu rộng rãi trong các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát ở người – mặc dù kết quả thu được tương đối khác nhau ở từng nghiên cứu. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng CLA giúp giảm đáng kể chất béo ở người. Nó cũng góp phần giảm mỡ cơ thể và tăng khối lượng cơ bắp. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại rằng bổ sung CLA hoàn toàn không có tác dụng giảm cân ở người.
Khi xem xét 18 thử nghiệm có kiểm soát, CLA đã cho thấy chúng có tác dụng giảm mỡ một cách từ từ. Các tác động rõ rệt nhất được nhìn thấy trong sáu tháng đầu tiên, sau đó các vùng tích nhiều mỡ giảm dần trong vòng tối đa hai năm. Theo bài báo này, CLA có tác dụng giảm trung bình khoảng 100G chất béo mỗi tuần trong vòng sáu tháng.
Một nghiên cứu khác thu thập rằng CLA giúp giảm cân khoảng 1,3 kg so với giả dược. Mặc dù có khả năng giảm cân nhưng tác dụng này là rất nhỏ và mặt trái là có thể gây ra tác dụng phụ.
4. Những lợi ích sức khỏe tiềm năng
Trong tự nhiên, CLA chủ yếu được tìm thấy trong thịt mỡ và sữa của động vật nhai lại. Người ta đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu quan sát dài hạn để đánh giá nguy cơ mắc bệnh ở những người tiêu thụ một lượng CLA lớn. Kết quả cho thấy những người nhận được nhiều CLA từ thực phẩm giúp giảm nguy cơ mắc rất nhiều bệnh khác nhau, phòng bệnh tiểu đường loại 2 và ung thư. Kết quả còn cho thấy những người có hàm lượng CLA cao nhất thì có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn. Các nghiên cứu này được thực hiện ở các quốc gia nơi bò chủ yếu ăn cỏ – chứ không phải ngũ cốc.
Tuy nhiên, lợi ích về sức khoẻ này của CLA cũng có thể do các thành phần bảo vệ khác được tìm thấy nhiều trong các sản phẩm động vật ăn cỏ, chẳng hạn như vitamin K2. Mặc dù vậy, thịt bò và các sản phẩm sữa từ bò ăn cỏ đã được chứng minh là rất tốt cho sức khỏe vì nhiều lý do khác.
5. Liều lớn CLA có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng
Bằng chứng cho thấy tiêu thụ một lượng nhỏ CLA tự nhiên từ thực phẩm thì có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên tiêu thụ một hàm lượng lớn thì lại phản tác dụng.
CLA trong các chất bổ sung như thực phẩm chức năng được tạo ra bằng cách thay đổi cấu trúc hóa học của axit linoleic từ dầu thực vật. Các axit linoleic liên hợp này thường có dạng khác với CLA được tìm thấy tự nhiên trong thực phẩm. Liều bổ sung cũng cao hơn nhiều so với lượng lấy ra từ sữa hoặc thịt.
Như thường lệ, một số phân tử và chất dinh dưỡng mang lại lợi ích cho sức khoẻ chỉ khi chúng được lấy từ các thực phẩm tự nhiên với hàm lượng nhỏ – nhưng chúng trở nên có hại khi dùng với liều lượng lớn.
Liều bổ sung CLA với hàm lượng lớn có thể tăng tích lũy chất béo trong gan dẫn tới hội chứng chuyển hóa và bệnh tiểu đường. Nhiều nghiên cứu ở cả động vật và người tiết lộ rằng CLA có thể gây viêm, gây kháng insulin và giảm cholesterol HDL tốt. Tuy nhiên điều đáng lưu ý là các nghiên cứu trên động vật này đã sử dụng liều cao hơn nhiều so với hàm lượng trong các viên uống bổ sung.
Một số nghiên cứu khác ở người với liều hợp lý chỉ ra rằng bổ sung CLA chỉ gây ra một số tác dụng phụ ở mức độ nhẹ hoặc trung bình như tiêu chảy, kháng insulin và stress oxy hóa.
6. Liều lượng an toàn được khuyến nghị
Hầu hết các nghiên cứu về CLA đã sử dụng liều 3,2 – 6,4 gam mỗi ngày. Một số nghiên cứu kết luận rằng tối thiểu 3 gram mỗi ngày là cần thiết để giảm cân. Liều tối đa 6 gram mỗi ngày được coi là an toàn và không có báo cáo nào về tác dụng phụ nghiêm trọng ở người.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nguy cơ xuất hiện các tác dụng phụ tăng lên khi bạn bổ sung với liều lượng tăng lên.
Nguồn tài liệu tham khảo:
- https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/dinh-duong/cla-axit-linoleic-lien-hop-thong-tin-chi-tiet/
- https://www.healthline.com/
